Błękitno-Zielona Infrastruktura (BZI) to wielowarstwowy system złożony z elementów obszarowych i terenów zieleni połączonych ogólnomiejskimi korytarzami ekologicznymi (błękitno-zielone pasma) oraz zielonymi powiązaniami dzielnicowymi i lokalnymi.
Błękitno-Zielona Infrastruktura tworzy wielofunkcyjne przestrzenie umożliwiające poprawę klimatu, retencję wód opadowych, ochronę siedlisk roślin i zwierząt oraz rekreację i wypoczynek; kształtuje także lokalną tożsamość i krajobraz. Wszystko to jest szczególnie ważne dla mieszkańców, dlatego Błękitno-Zielona Infrastruktura powinna być integralną częścią struktury funkcjonalno-przestrzennej miasta. Wdrażanie tego celu to jedno z ważniejszych zadań w zrównoważonym rozwoju miasta, którego realizację mają wspierać Gdańska Polityka Wodna oraz Gdańska Polityka Zieleni.
Gdańska Polityka Wodna (GPW) określa zasady zrównoważonego zagospodarowania terenów nadwodnych z poszanowaniem walorów przyrodniczych, krajobrazowych i ochrony przeciwpowodziowej. GPW porusza przede wszystkim kwestie dostępności brzegów zatoki, rzek i potoków oraz sposobu ich urządzenia, czyli zbliżenia miasta do wody i wykreowania systemu nadwodnych przestrzeni publicznych, przy zwiększaniu potencjału retencyjnego miasta.
GPW jest kluczowym dla miasta dokumentem ze względu na spójne i kompleksowe ujęcie całego układu wodnego Gdańska oraz precyzyjne wytyczne; zawiera on bazę nadwodnych terenów zieleni oraz wypracowane wspólnie z jednostkami miejskimi wytyczne dotyczące ich zagospodarowania.
W Gdańskiej Polityce Wodnej zostały przeanalizowane uwarunkowania dotyczące układu hydrologicznego, jakości przestrzeni nadwodnych i atrakcyjności ich zagospodarowania oraz wskazane kierunki związane z ich urządzeniem. Zastosowanie wypracowanej strategii w praktyce pozwoli na zrównoważone wykorzystanie i zagospodarowanie terenów nadwodnych. Etap pierwszy GPW obejmuje analizę uwarunkowań; etap drugi to cztery polityki zawierające konkretne wytyczne dotyczące poszczególnych nabrzeży.
Etap II
W ramach drugiego etapu prac nad Gdańską Polityką Wodną powstała baza nadwodnych terenów zielonych, określone zostały także potencjały i kierunki ich rozwoju. Wytyczne dotyczące zagospodarowania poszczególnych odcinków terenów nadwodnych zostały ujęte w tzw. błękitnych kartach. Główny nacisk położono na maksymalne zachowanie korytarzy ekologicznych – błękitno-zielonych pasm – oraz na zrównoważone zwiększenie dostępności dla mieszkańców do terenów nadwodnych.
Z opracowania mogą korzystać jednostki miejskie oraz prywatni inwestorzy, którzy planują i realizują w Gdańsku nowe projekty; może ono także służyć pomocą lokalnym społecznościom przy zgłaszaniu projektów do gdańskiego Budżetu Obywatelskiego oraz Zielonego Budżetu. GPW zawiera również wytyczne dotyczące miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego.
Pierwsza część Gdańskiej Polityki Wodnej jest poświęcona rozpoznaniu uwarunkowań, możliwości i ograniczeń dotyczących ochrony i rozwoju systemu wodnego Gdańska oraz określeniu kierunku dalszych prac. Gdańsk posiada jeden z najbogatszych i najbardziej różnorodnych systemów wodnych; tworzą go wody Zatoki Gdańskiej, rzeki: Wisła, Motława, Radunia, liczne potoki i ich dopływy wraz ze zbiornikami retencyjnymi oraz kanały na polderach melioracyjnych. W analizowaniu tego układu wzięto pod uwagę różne aspekty rozwoju: gospodarczy, przestrzenno-funkcjonalny, przyrodniczy, przeciwpowodziowy oraz rozwój turystyki wodnej.
Gdańska Polityka Zieleni (GPZ) realizuje jeden z celów Strategii Rozwoju Miasta Gdańska 2030 Plus, jakim jest Zielone Miasto. Opracowanie zawiera wytyczne dotyczące zrównoważonego rozwoju miasta w kontekście zieleni, uwzględniające racjonalne zarządzanie oraz rozwój i ochronę najcenniejszych obszarów.
Celem powstania GPZ jest stworzenie spójnej polityki zarządzania Błękitno-Zieloną Infrastrukturą z uwzględnieniem wytycznych Gdańskiej Polityki Wodnej. Wyznaczone w opracowaniu działania mają skupiać się na wielopoziomowym wdrażaniu Błękitno-Zielonej Infrastruktury: od ogólnomiejskich parków, przez osiedlowe zieleńce i skwery, po ogrody przydomowe i mikroretencję na budynkach.
Etap III
Trzeci etap Gdańskiej Polityki Zieleni to katalog błękitno-zielonych kart, będący rozwinięciem wytycznych urbanistycznych dotyczących zagospodarowania kluczowych terenów zieleni publicznej w mieście. Wytyczne i rekomendacje zawarte w kartach stanowią bazę danych, są także wsparciem dla mieszkańców, rad dzielnic, wydziałów i jednostek miejskich zajmujących się projektowaniem, zarządzaniem oraz utrzymaniem systemu Błękitno-Zielonej Infrastruktury. Katalog błękitno-zielonych kart ma szczególne znaczenie przy realizacji wniosków z Zielonego Budżetu Obywatelskiego oraz koordynacji działań inwestycyjnych. Jest on także materiałem wyjściowym w procesie przygotowania wytycznych do przetargów i konkursów.
TEREN A - zieleniec osiedlowy w rej. ul. Baczyńskiego oraz skwer w rej. ul. Wrzeszczańskiejw opracowaniu
TEREN B - rej. ul. Lilii Wenedy wraz z zieleńcamiw opracowaniu
TEREN C - fragment ul. Reja wraz z potokiem Strzyżaw opracowaniu
TEREN D - rej. Węzła Klinicznaw opracowaniu
Etap II
Drugi etap Gdańskiej Polityki Zieleni zawiera analizy i koncepcje zazieleniania obszarów priorytetowych objętych deficytem w dostępie do zieleni – w skali dzielnicy. W ramach propozycji zazieleniania zostały wyznaczone nowe tereny zieleni publicznej oraz wskazane kluczowe tereny do ochrony w dokumentach planistycznych. Wyznaczono także sieć zielonych powiązań w postaci ulic do zazielenienia i ciągów pieszo-rowerowych. Powyższe rekomendacje mają zapewnić większą dostępność różnorodnych form zieleni oraz wpłynąć na poprawę warunków klimatu i jakości życia lokalnej społeczności. GPZ jest także elementem realizacji Gdańskiej Karty dla Drzew, przyjętej Zarządzeniem Prezydenta Miasta Gdańska nr 279/25 z dnia 14 lutego 2025 r.
Pierwszy etap Gdańskiej Polityki Zieleni określa spójną, planową i długoterminową politykę rozwoju zielonej infrastruktury w skali ogólnomiejskiej. Obejmuje syntezę uwarunkowań z naciskiem na czynniki ryzyka zmian klimatu oraz koncepcję rozwoju Błękitno-Zielonej Infrastruktury. W pierwszym etapie wypracowano standardy dostępności zieleni i na ich podstawie zbadano całe miasto. To pozwoliło wyłonić obszary deficytowe, dla których w kolejnym etapie prac podjęto szczegółowe analizy w kierunku zazielenienia. GPZ zawiera także rekomendacje dotyczące sposobów realizacji zieleni oraz wytyczne określone na potrzeby sporządzania dokumentów planistycznych.
