Rewitalizacja Dolnego Miasta w Gdańsku nagrodę Komisji Europejskiej Regiostars otrzymała sześć lat temu. Tegoroczna, jubileuszowa edycja plebiscytu, to wybór najlepszego projektu piętnastolecia. Fakt, że Gdańsk znalazł się w gronie piętnastu najlepszych realizacji to zatem sygnał, że rewitalizacja tej części miasta może być wzorem dla innych krajów europejskich.
Właśnie zakończyła się piętnasta edycja plebiscytu Komisji Europejskiej Regiostars. Gala, podczas której wręczono nagrody oraz pamiątkowe medale, odbyła się 17 listopada w portugalskiej Evorze. Scenerią tej wyjątkowej uroczystości był dziewiętnastowieczny Teatr Garcia de Resende. Choć Rewitalizacja Dolnego Miasta w Gdańsku nie stanęła na podium, głosujący w formule online docenili zmiany, jakie dzięki rewitalizacji zaszły w tej części Gdańska oraz aspekt społeczny prowadzonych od lat działań.
Co spodobało się w Europie?
Przypadające w tym roku piętnastolecie plebiscytu to okazja do spojrzenia wstecz. Spośród 300 finalistów i zwycięzców poprzednich edycji Komisja Europejska wybrała 15 najciekawszych realizacji.
Wśród nich znalazł się nagrodzony w 2016 roku projekt z Gdańska. Rewitalizacja Dolnego Miasta otrzymała wówczas wyróżnienie w kategorii „CityStar – Innowacyjne rozwiązania dla zrównoważonego rozwoju obszarów miejskich”. Projekt realizowany był w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Pomorskiego na lata 2007-2013. Przedsięwzięcie dotyczyło zarówno działań inwestycyjnych, jak i społecznych. Zmodernizowano wówczas m.in. przestrzenie publiczne przy ulicy Łąkowej i Wróblej, wyremontowano 31 budynków mieszkalnych, zaadaptowano historyczny budynek łaźni miejskiej na potrzeby Centrum Sztuki Współczesnej "Łaźnia".
Gminny Program Rewitalizacji realizowany w Gdańsku w latach 2017-2023 również objął Dolne Miasto i Plac Wałowy wraz ze Starym Przedmieściem. Dzięki temu nadal prowadzone są tu remonty budynków i infrastruktury oraz różnorodne działania społeczne. Fundacja Oparcia Społecznego Aleksandry FOSA wspiera młodzież i dorosłych zmagających się z problemami psychicznymi; Centrum Aktywizacji i Integracji Społecznej "Mrowisko", działające w wyremontowanym budynku, to przestrzeń aktywności młodzieży w wieku 11-18 lat. W dzielnicy funkcjonuje także ISE – Inkubator Sąsiedzkiej Energii – tu swoje pomysły realizować mogą mieszkańcy w każdym wieku. Prężnie działa także Dom Seniora oraz lokalne stowarzyszenie Opowiadacze Historii Dolnego Miasta.
Komisja Europejska uhonorowuje projekty regionalne
W plebiscycie Regiostars organizowanym przez Komisję Europejską wyróżniane są najbardziej inspirujące i innowacyjne projekty regionalne, współfinansowane ze środków unijnych. Szeroka prezentacja przedsięwzięć z całej Europy ma być impulsem zachęcającym do działania dla następnych, którzy być może jeszcze się wahają.
- Skierowanie uwagi całej Europy na to, co robimy w Gdańsku to dla nas powód do ogromnej dumy i satysfakcji – mówi Ewa Pielak, zastępca dyrektora Biura Rozwoju Gdańska, kierownik Zespołu Rewitalizacji i Dziedzictwa Kulturowego. Doceniono, że równolegle do projektów inwestycyjnych, widocznych gołym okiem dla każdego, kto przejdzie się np. wzdłuż ulicy Łąkowej, prowadzone są różnorodne działania społeczne. Wsparcie ludzi młodych, seniorów to efekty rewitalizacji dla wielu niewidoczne i nieoczywiste. Cieszę się, że możemy się tym chwalić w Europie.
Obecność projektu w jubileuszowej edycji Regiostars to szeroka promocja miasta w Europie. O plebiscycie jest mowa w materiałach Komisji Europejskiej oraz w mediach społecznościowych.
Zwycięzcą jest…
Uroczystą galę, która odbyła się w Teatrze Garcia de Resende w Evorze, poprzedziło spotkanie z komisarz Elisą Ferreira. Podczas niego wręczono pamiątkowe medale dla wszystkich piętnastu projektów biorących udział w jubileuszowej edycji plebiscytu.
W ramach gali odbyły się dwie dyskusje panelowe. Swoimi doświadczeniami dzielili się dziennikarze zaangażowani w produkcję filmów prezentujących każdy z piętnastu projektów. O samych projektach, ich rozwoju i wpływie na lokalną społeczność, opowiadały osoby odpowiedzialne za ich realizację. Zgodnie podkreślały, że wartością prowadzonych w różnych zakątkach Europy działań jest ich potencjał do inspirowania i pobudzania aktywności mieszkańców oraz lokalnej gospodarki.
Najważniejszym momentem podczas spotkania było ogłoszenie projektów, które spotkały się z największym uznaniem internautów. Nagrodzono trzy z nich, które zdobyły najwięcej głosów. Pierwsze miejsce przypadło w udziale Malcie - doceniono rewitalizację cytadeli w Gozo; drugą nagrodę otrzymała Chorwacja za projekt e-Szkoły; na trzecim stopniu podium stanął projekt hiszpański, wspierający sektor budowlany w Andaluzji.
Dolne Miasto jak rozpędzona lokomotywa
Rewitalizacja Dolnego Miasta jest koordynowana przez Biuro Rozwoju Gdańska, ale przy jej realizacji pracuje wielu partnerów; są to Dyrekcja Rozbudowy Miasta Gdańska, Gdańskie Nieruchomości, Gdańska Infrastruktura Wodociągowo-Kanalizacyjna, wspólnoty mieszkaniowe. Za działania społeczne odpowiedzialne są organizacje pozarządowe, m.in. Fundacja Gdańska, Towarzystwo Profilaktyki Środowiskowej „Mrowisko”, Fundacja Leny Grochowskiej, Inkubator Sąsiedzkiej Energii Dolne Miasto, Fundacja Oparcia Społecznego Aleksandry FOSA, Opowiadacze Historii Dolnego Miasta.
Ogromny sukces rewitalizacji Dolnego Miasta to efekt identyfikacji mieszkańców z tym miejscem i gotowości, by wziąć za nie odpowiedzialność. To mieszkańcy, ze wsparciem organizacji pozarządowych, inicjują wiele działań i realizują swoje pomysły. To ludzie, ich entuzjazm, bezinteresowność, zaangażowanie, otwarte głowy i pracowite ręce sprawiają, że Dolne Miasto jest coraz lepszym miejscem do życia.