Pieszym się jest, kierowcą się bywa – Gdańsk rozumie to doskonale. Opracowany przez Biuro Rozwoju Gdańska Model dostępności pieszej to narzędzie, które pozwala efektywniej planować nowe inwestycje pod kątem ich dostępności dla pieszych, może być jednak także ciekawym źródłem informacji dla mieszkańców szukających najkrótszej drogi do przystanków transportu publicznego w mieście. Model został przedstawiony 20 września, podczas konferencji prasowej, na której obecny był m.in. Piotr Grzelak, zastępca Prezydenta Gdańska ds. zrównoważonego rozwoju i inwestycji.

Model dostępności pieszej to efekt wykorzystania najnowocześniejszej technologii GIS; pozwoliła ona na zbudowanie aplikacji internetowej Mapy dostępności pieszej do przystanków transportu zbiorowego w Gdańsku. W zależności od potrzeb za pomocą modelu będzie jednak można sprawdzać dostępność pieszą także innych punktów, obiektów czy obszarów w mieście.

Prace nad stworzeniem tego narzędzia trwały dwa lata – mówi Tomasz Budziszewski, p.o. kierownika Zespołu Analiz Transportowych w Biurze Rozwoju Gdańska. Konsekwentnie poszukujemy rozwiązań, które pomagają nam realizować zadania zgodnie z określonymi w Studium kierunkami rozwoju miasta. Priorytetem w zakresie mobilności jest dogodna dostępność piesza, rowerowa i komunikacji zbiorowej. Dotychczas skazani byliśmy na szacunkowe określanie odległości, które nie odzwierciedlało faktycznego stanu infrastruktury pieszej i istniejących barier przestrzennych. Dziś korzystamy z danych bardzo dokładnych i precyzyjnych.

Dla planistów

Dzięki technologii GIS możliwe stało się dokładne pokrycie mapy Gdańska siecią istniejących w terenie ciągów pieszych: chodników, schodów, wydeptanych przez mieszkańców ścieżek i przejść. Każdy obszar miasta został zweryfikowany po to, by sieć była jak najbardziej zgodna z rzeczywistymi trasami poruszania się pieszego.

Wyniki analiz umożliwiają wskazanie obszarów o ograniczonym dostępie do transportu publicznego i mogą mieć wpływ na tworzenie nowych przystanków oraz ciągów pieszych tam, gdzie są one potrzebne. Z perspektywy gdańskich planistów kluczowe jest również poszukiwanie powiazań pieszych i pieszo-rowerowych, co pozwala lepiej planować przestrzeń – to przekłada się na konkretne zapisy w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego. Funkcjonalności mapy posłużą także planistom do badania innych dostępności w mieście, np. do zieleni czy szkół.

Działania te wpisują się równocześnie w coraz popularniejszą ideę miasta 15-minutowego, w którym mieszkańcy mają łatwy dostęp do podstawowych usług w okolicy swojego miejsca zamieszkania. Spacer zamiast jazdy samochodem do szkoły, sklepu, czy przychodni to mniej hałasu, spalin, to poprawa jakości życia w mieście.

Dla mieszkańców

Mapy dostępności pieszej do przystanków transportu zbiorowego w Gdańsku to narzędzie, z którego korzystać mogą wszyscy mieszkańcy. Obrazuje ono pieszą dostępność przystanków transportu zbiorowego w mieście – w podziale na autobusy, tramwaje oraz komunikację kolejową. Aplikacja internetowa w prosty i czytelny sposób pokazuje odległość do wybranego przystanku oraz częstotliwość jego obsługi.

Użytkownik jest w stanie sprawdzić czy jego miejsce zamieszkania lub pracy znajduje się w jednym z kilku określonych zasięgów obszaru oddziaływania przystanków. Może także zweryfikować stan infrastruktury pieszej w swoim sąsiedztwie oraz wyszukiwać przystanki o zadanym zakresie częstotliwości kursowania autobusów, tramwajów czy kolei. Specjalnie zaprojektowany interfejs umożliwia filtrację wybranych treści lub ich eksport do plików zewnętrznych.

Dla jednostek Miasta Gdańska

Mapa jest narzędziem wykorzystywanym przez planistów z Biura Rozwoju Gdańska, ale będzie również pomocna dla gdańskiego Oficera Pieszego oraz Zarządu Transportu Miejskiego. Dzięki niej jednostki miejskie, niezależnie od ustaleń planów miejscowych, będą mogły poprawiać infrastrukturę pieszą i transportu zbiorowego w kierunku podniesienia jakości życia mieszkańców Gdańska.

Do stworzenia Modelu dostępności pieszej oraz aplikacji wykorzystano ogólnodostępne dane wektorowe dotyczące ciągów pieszych, m.in. OpenStreetMap. Metodologia kodowania opiera się na założeniach opracowanych przez autorów. Informacje dotyczące dobowej częstotliwości obsługi każdego przystanku uzyskano na podstawie otwartych danych ZTM Gdańsk oraz SKM i PKM Gdańsk.

Aktualna wersja aplikacji bazuje na danych pozyskanych w kwietniu 2022. Narzędzie będzie aktualizowane co kilka miesięcy, planowany jest także rozwój nowych funkcjonalności.